Nhân rộng mô hình phạt nguội xe dừng, đỗ sai quy định (25/06/2020)

Các chuyên gia cũng cho rằng mô hình này nên được nhân rộng bởi có lợi thế về nhiều mặt, nhất là mỹ quan đô thị.

Tính tự giác của người dân được nâng cao

Ông Ngô Hải Đường, Trưởng phòng Quản lý khai thác hạ tầng TP (Sở GTVT), cho biết hiện nay qua ghi nhận từ hệ thống camera, tình trạng xe dừng, đỗ không đúng nơi quy định trên 14 tuyến đường đã giảm nhiều so với tháng 3-2020.

Theo ông Đường, đây là tín hiệu vui đối với ngành giao thông. Bởi thực tế cho thấy việc triển khai xử phạt nguội góp phần tăng tính tự giác của người dân trong việc chấp hành các quy định của pháp luật về trật tự an toàn giao thông.

Theo đó, Sở GTVT đã chỉ đạo Trung tâm Quản lý điều hành giao thông đô thị phối hợp với Phòng CSGT đường bộ - đường sắt (PC08) tiến hành rà soát, mở rộng phạm vi các tuyến đường lắp camera để theo dõi xử phạt nguội xe dừng, đỗ sai quy định.

Dự kiến Sở GTVT sẽ mở rộng thêm 8-10 tuyến đường khu vực trung tâm TP. Các tuyến đường được chọn lắp camera sẽ là những tuyến được ghi nhận có nhiều xe dừng, đỗ đón trả khách không đúng nơi quy định; các khu vực trạm, nhà chờ xe buýt…

Ngoài ra, Sở GTVT cũng đã chỉ đạo lực lượng Thanh tra sở phối hợp với Trung tâm Quản lý điều hành giao thông đô thị triển khai ghi hình xe lưu thông vào đường cấm trên đường Nguyễn Duy Trinh (quận 9) để xử phạt nguội. Bởi đây là tuyến đường có mật độ phương tiện xe tải nặng lưu thông nhiều, thường xuyên xảy ra tai nạn giao thông trong thời gian qua.

Để tăng hiệu quả công tác xử phạt nguội, ông Đường cho biết Sở GTVT sẽ có văn bản gửi Cục Đăng kiểm Việt Nam. Theo đó, sở đề nghị Cục Đăng kiểm phối hợp cảnh báo phương tiện liên quan đến vi phạm hành chính trên chương trình Quản lý kiểm định đối với các phương tiện bị ghi hình vi phạm không phối hợp xử lý (theo khoản 12 Điều 80 Nghị định 100/2019).

Đường Trường Sơn (quận Tân Bình, TP.HCM) là một trong 14 tuyến đường được lắp camera ghi hình để phạt nguội xe dừng, đỗ sai quy định. Ảnh: ĐÀO TRANG

Cần ứng dụng công nghệ vào xử phạt nguội

Ông Trần Quốc Khánh, Chánh Thanh tra giao thông, Sở GTVT, cho biết tuy việc triển khai thí điểm xử phạt nguội trên 14 tuyến đường mang lại hiệu quả rõ rệt, song hiện nay công tác làm việc của các thanh tra viên còn khá thủ công. Tuy nhiên, đây cũng chính là cơ sở xây dựng đề án thí điểm ứng dụng khoa học công nghệ để xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông và hoàn thiện cơ sở pháp lý.

Ông Đoàn Văn Tấn, Giám đốc Trung tâm Quản lý điều hành giao thông đô thị, cho biết mỗi ca trung tâm bố trí hai nhân viên túc trực camera trên 14 tuyến đường.

Thời gian đầu mới triển khai, số lượng xe vi phạm tăng cao, thao tác nghiệp vụ còn khó khăn. Sau một thời gian triển khai, số lượng xe vi phạm đã giảm hẳn và nhân viên làm việc hiệu quả hơn, ghi nhận thuần thục hơn.

Sau một thời gian thí điểm, ông Tấn đánh giá hiện nay xử phạt nguội vẫn còn sử dụng nhiều nhân công, mất nhiều thời gian vì nhân viên phải đứng ra theo dõi và chọn lọc.

Trường hợp mở rộng thêm ở nhiều tuyến đường thì các nhân viên sẽ bị quá tải, đòi hỏi phải ứng dụng công nghệ thông tin để theo dõi, phát hiện và xử lý.

Phạt nguội tránh được tiêu cực

TS Võ Kim Cương, nguyên Phó KTS trưởng TP, cho biết hiện nay camera không chỉ theo dõi giao thông mà còn theo dõi nhiều vấn đề nóng trên đường. Đặc biệt là vấn đề phạt nguội mà lực lượng chức năng đang áp dụng.

Dẫn chứng, TS Võ Kim Cương phân tích: Về mặt mỹ quan đô thị, phạt nóng sẽ gây đôi co giữa người dân với CSGT, làm mất hình ảnh đẹp trên đường phố. Đồng thời, việc phạt nóng sẽ dễ dàng xảy ra tình trạng tiêu cực, làm mất hình ảnh lực lượng chức năng trong mắt người dân.

Do đó, biện pháp xử phạt nguội sẽ tác động lớn đến ý thức của người dân ngay và mang lại hiệu quả tích cực. Trường hợp người dân không thực hiện đóng phạt thì sẽ chặn đăng kiểm. Đó là một hình thức chế tài nặng, buộc người dân phải tuân thủ.

Vì vậy, theo ông Cương, thay vì 14 tuyến đường thì TP cũng nên tính toán nhân rộng mô hình này.

So sánh kinh nghiệm các nước khác, KTS Ngô Viết Nam Sơn, chuyên gia quy hoạch đô thị, cho biết: Ở nước ngoài, phạt qua camera chủ yếu là các hành vi đi quá tốc độ, vượt đèn đỏ. Còn đối với hành vi dừng, đỗ sai quy định, lực lượng CSGT sẽ phát hành thông báo phạt dán lên xe và gửi về nhà.

Theo đó, nếu tài xế tiếp tục dừng, đỗ trên tuyến đường cấm dừng, đỗ thì sẽ phải nhận biên bản xử phạt hành chính. Trường hợp chủ phương tiện nộp phạt chậm sẽ phải đóng phạt lũy tiến, vô hiệu hóa bằng hoặc các biện pháp khác nặng hơn.

Ông Sơn cho rằng để người đóng phạt được công bằng và xử phạt hành chính đạt 100% thì Việt Nam cần phải quản lý hộ khẩu giống nước ngoài. Cụ thể, một người dân bình thường phải cập nhật địa chỉ chỗ ở trên chứng minh nhân dân nếu ở nơi đó quá sáu tháng.

Ông Sơn lý giải ở Việt Nam việc phạt nguội chưa đạt hiệu quả cao là do xe đi mượn hoặc hộ khẩu một nơi mà người ở một nẻo. Do đó, khi phát hành thông báo về việc bị xử phạt, người dân ít khi nhận được.

“TP.HCM nói riêng và nước ta nói chung cần tính toán đến việc bỏ hộ khẩu để đưa ra các phương án quản lý dân cư cho phù hợp” - ông Sơn góp ý.