"Nhà tù" gấu Bắc Cực duy nhất trên thế giới ở Canada, gấu bị nhốt 30 ngày, không được cho ăn (16/05/2023)

Thị trấn Churchill, Canada được mệnh danh là “thủ đô gấu bắc cực của thế giới”. Đây là thị trấn duy nhất trên thế giới nơi mà con người và loài gấu này sống gần nhau, đồng thời Churchill cũng là thị trấn duy nhất có “nhà tù” gấu Bắc Cực, hay còn có tên là Cơ sở Giam giữ Gấu Bắc Cực. Nhưng nhà tù ở đây không phải vì mục đích trừng phạt những con gấu này mà muốn giữ an toàn cho cả chúng và con người.



Churchill là căn cứ quân sự cũ nằm rìa Bắc Cực, với dân số khoảng 900 người, gần bằng số lượng gấu bắc cực sống trên băng ở Vịnh Hudson gần đó. Mỗi năm vào cuối tháng 7, những con gấu sẽ rời khỏi lớp băng tan chảy và trải qua mùa hè ở Công viên Quốc gia Wapusk. Và Churchill nằm giữa 2 điểm này, điều này đã khiến nơi này trở thành khu vực mà gấu Bắc Cực thường xuyên lui đến. Cho đến tháng 10 và tháng 11, băng bắt đầu hình thành lại và chúng lại kéo nhau trở về Vịnh Hudson để săn hải cẩu.

Tại sao gấu Bắc Cực lại xuất hiện ở thị trấn

Mùa thu là thời điểm gấu Bắc Cực đói nhất và sẵn sàng ăn gần như mọi thứ. Do đó, nhiều khả năng gấu sẽ xuất hiện ở hoặc gần Churchill trong 3 tuần đầu tiên của tháng 11, trước khi Vịnh bị đóng băng. Vì thế để giữ an toàn cho người dân và du khách khỏi những cuộc chạm trán với loài ăn thịt trên cạn lớn nhất trên Trái đất, thị trấn Churchill đã triển khai chương trình Cảnh báo Gấu Bắc Cực duy nhất trên thế giới này.



“Vào thời điểm đầu năm, gấu Bắc Cực no bụng và hạnh phúc khi săn được hải cẩu. Vì thế chúng không tích cực trong việc tìm kiếm thức ăn. Nhưng chúng là những kẻ săn mồi khi có cơ hội. Do đó, nếu có thứ gì đó xung quanh, chúng vẫn sẽ ăn. Con người thường không nằm trong chế độ ăn của gấu Bắc Cực. Nhưng khi một con gấu quá đói, nó sẽ không kén ăn." - Chantal Cadger Maclean, nhân viên bảo tồn làm cho Chương trình Cảnh báo Gấu Bắc Cực cho hay.

Vì lý do đó, mà khi những con gấu Bắc Cực đến thăm thị trấn Churchill, chúng cũng mang theo nhiều nguy hiểm đối với con người. Và nhiệm vụ của các nhân viên bảo tồn là đưa chúng rời khỏi thị trấn càng nhanh càng tốt.



Gấu Bắc Cực có nhiều cơ hội để rời khỏi thị trấn trước khi chúng bị đánh bẫy và đưa đến Cơ sở giam giữ. Bất cứ khi nào ai đó gọi đến số cảnh báo (204-675-BEAR), các nhân viên bảo tồn sẽ nhanh chóng đến và giải quyết. Quá trình này thường là sử dụng các loại còi, thiết bị âm thanh, những khẩu súng ngắn để hù doạ, đuổi chúng ra khỏi Churchill. Các đội trực thăng tuần tra khi phát hiện ra gấu trốn giữa những tảng đá và đuổi chúng ra xa khỏi thị trấn.

Maclean cho biết gấu Bắc Cực rất nhạy cảm với những âm thanh lớn. Vì thế những phương pháp này thường rất hiệu quả, trừ một số trường hợp, các sĩ quan phải cần đến các biện pháp ngăn chặn vật lý như dùng đạn cao su hoặc súng sơn để đuổi những con gấu cứng đầu. Tuy nhiên vẫn có một số con gấu không sợ con người và không chịu rời khỏi thị trấn. Những con gấu đó đã học cách liên hệ con người với nguồn thức ăn, chúng sẽ quay lại thị trấn để lục thùng rác. Đây chính là những đối tượng cần đưa đến Cơ sở Giam giữ gấu Bắc Cực.



“Chúng tôi chỉ ra tay với những con gấu bất trị và chúng tôi biết rằng nếu không đưa nó đến Cơ sở giam giữ, nó sẽ gặp phải điều tiêu cực. Bởi con vật nào có cuộc chạm trán đối đầu với con người thì chúng sẽ bị tiêu diệt.” Nhưng nhờ vào Chương trình Cảnh báo Gấu Bắc Cực mà việc an tử gấu Bắc Cực rất hiếm khi xảy ra.

Đưa gấu Bắc Cực đến Cơ sở Giam giữ

Các nhân viên bảo tồn thường bẫy gấu theo 1 trong 2 cách: đó là sử dụng súng phi tiêu có chứa Telazol để làm chúng bất động hoặc đặt mồi bẫy bằng thịt hải cẩu. Tiếp đó, họ đưa gấu đến 1 trong 28 phòng giam của cơ sở. Những phòng giam này được phân chia tuỳ vào mục đích có phòng lớn dành cho nhóm mẹ và cả đàn con. Mỗi phòng giam đều có điều hoà không khí để làm mát trong những tháng ấm hơn.

Mỗi con gấu vào cơ sở sẽ được đo chiều dài, cân nặng, đồng thời là gắn thẻ tai để theo dõi. Thời hạn giam giữ những con gấu này là 30 ngày hoặc cho đến khi băng trên Vịnh Hudson đã hình thành, tuỳ theo điều kiện nào đến trước.

“Nếu lượng băng trên vịnh đủ dày để những chiếc xe tải chở gấu đi qua, chúng tôi sẽ thả chúng đi. Còn không, chúng tôi sẽ thả những con gấu bằng trực thăng dọc theo bờ biển, cách xa đi trấn.”



Gấu sẽ không được cho ăn trong cơ sở, dù chúng có nước và tuyết. Maclean giải thích việc cho gấu ăn sẽ khiến chúng có liên kết thức ăn với con người, điều đó chỉ làm chúng có nhiều khả năng quay trở lại thị trấn hơn. Đồng thời ông cũng nhấn mạnh rằng việc nhịn ăn sẽ không gây hại cho gấu vì trong những tháng mùa hè, chúng thường không ăn và sống nhờ vào nguồn dự trữ chất béo.

Vì gấu có thể xuất hiện ở Churchill bất cứ lúc nào nên chương trình cảnh báo và cơ sở giam giữ hoạt động quanh năm.

Mục tiêu của chương trình Cảnh báo Gấu Bắc Cực

Cơ sở giam giữ không phải nhằm mục đích trừng phạt những con gấu, bởi chúng chỉ đang cố gắng làm mọi thứ để sinh tồn. Đặc biệt là trong bối cảnh khí hậu toàn cầu ấm lên và lượng băng bị tuột giảm nghiêm trọng, gấu có xu hướng mạo hiểm về phía khu dân cư để tìm kiếm thức ăn. Điều này khiến cả người và gấu gặp nguy hiểm. Do đó, chương trình Cảnh báo Gấu Bắc Cực là để loài vật có thể cùng tồn tại với con người. Maclean cho biết nếu không có chương trình này, nhiều con gấu đã bị an tử. Kể từ khi chương trình hoạt động vào năm 1983, chưa từng có trường hợp người tử vong do gấu tấn công.



Lượng gấu đến Churchill thay đổi qua từng năm, lúc đầu chỉ có 4 con gấu cho đến 378 con vào năm 2003. Điều này sẽ phụ thuộc vào điều kiện băng và vị trí phần băng tan cuối cùng. “Gấu sẽ bám trụ trên băng càng lâu càng tốt. Vì thế nếu tảng băng cuối cùng nằm gần thị trấn Churchill, năm đó sẽ có nhiều gấu đến đáng kể.”

Phải làm gì khi gặp gấu Bắc Cực

Nếu là du khách mới đến Churchill lần đầu, bạn sẽ vô cùng ngạc nhiên khi thấy có rất nhiều biển cảnh báo, bắt đầu bằng 1 tấm biển lớn ở sân bay có số điện thoại cảnh báo gấu và nhiều biển báo khác nằm xung quanh thị trấn. Nhiều cư dân ở Churchill cũng để cửa nhà và oto không khoá, đề phòng trường hợp ai đó trên đường gặp gấu và cần nhanh chóng tẩu thoát.



“Nếu bạn gặp 1 con gấu trên đường, cách tốt nhất là hãy giữ im lặng, từ từ lùi lại vào nhà hoặc xe ngay lập tức, miễn sao con gấu không chú ý đến bạn là được. Ngay khi an toàn, hãy gọi đến đường dây nóng để nhân viên bảo tồn đến đuổi gấu đi. Lưu ý là không bao giờ được chạy khi thấy gấu tiếp cận, vì điều đó chỉ kích hoạt bản năng săn mồi của chúng mà thôi. Nếu chẳng may, gấu đã chạm được đến bạn. Hãy đấm mạnh hết sức có thể vào những chỗ mềm như mũi và mắt, đồng thời hét to hết mức để được giúp đỡ. Những điều này thực sự cần thiết và có thể cứu mạng của bạn." - Maclean chia sẻ.

Theo BI